Çend seyr û ecêb e biservebûna vê romana nayab a nivîskar Enrique Serpa (Havana, 1900-1968), ku klasîkeke edebiyata kûbayî ye. Di 1938’an de hatiye belavkirin û ev yekem car e tê wergerrandin bo zimanê fransî. Roman dîmeneke têr û tesel a Kûba ya destpêka sedsala bîstan dide. Lê belê dewlemendiya wê, ji bilî pirsa civakî, ji ber tehlîla wê ya ruhê mirovî ye ku vê yekê bi rêya gelek kesayetên romanê, ji wan keştîvanê qisetkerê pirhêl û kompleks, dike.
Encamê hestên ku bi nexweşiyê hatiye xemilandin: Karêkterekî piçûk û bêhêvî, di rêyeke bûyerên girîng û bibandor de, kesayetiyên mezin û zilamên civakê, çalakiyên gelek xirab ên mirovan û xwepêşandanên biheybet ên xwezayê, diyalog û nivîsandin, pirs û bersivên ku tim hevdû dişopînin, bê ku werin bidawîkirin… Wisa dixûyê ku di vê romana José Saramago de “hemû tiştên xwezayê” cîh digirin. Beriya hemû amadekariyên pirtûkekê li ser hêza xeyalan tê nexşekirin, heman pirtûk li ser bingeha bûyereke dîrokî ku xetên wê di arşîvên neteweyên ewrûpî de veşartî ne hatiye nivîsandin.
Komareke weha ku barê wê li ser jendirmeyan maye. Gundekî Kurdistanê yê xizan. Gundek. Di nava wî gundî de malek. Di nava wê malê de ev tişt dixuyin: “Çewalekî nîvî ardê ceh li ber dîwêr, sê- çara lêhêf, doşek û balîfên kapikî yên qetyayî, merşeke mûyî qetiyayî û nerûkirî di kulînê de.” Belê em behsa pirtûka Mûsa Anter a ya navê wê “Birîna Reş” dikin. Ev berhema ku di nava wêjeya kurdî ya bakurî de dikare weke serhildanekê were nirxandin, di çapa xwe de weke şanoyê hatiye nivîsîn, lê di heman katê de, roman e jî, çîrok e jî û dîrok e jî.