LMdK - Hejmar 26

Kelepûra siyasî, ku niha Partîya Aştî û Demokrasîyê (BDP) nûnertîya wê dike, ji salên 1990ê û vir ve, di warê temsîlkirina lêgerînên ji bo maf û azadîyên rewa yên kurdan a di qada siyasî de, bi roleke girîng rabû. Di hawîrdoreke weha de, ku tê de partîyên navendî yên çepgir û rastgir ên li Tirkîyeyê li hember daxwazên kurdan dijber bûn -an jî qet nebe bîyanî diman-, BDP û partîyên selefên wê, bi awayekî biryardar û azwer daxwazên kurdan anîn qada siyasî.

Ji bilî alîyê bûyeran ên mirov li bendê nîne, em dikarin hêmanên avaker ên daîmî tesbît bikin da ku em şoreşên seranserê cîhana erebî dayî ber xwe fêm bikin. Ez li vir venagerim rastîya demografîk: Giranîya ciwanan û pirsa nifşî, nerehetîya nifşên ciwan, hostekarîya wan a di teknolojîyên nû de (em pê hisiyan ku bêyî ku ferz be teçhîzata wan li malan hebe, 23 mîlyon misirî xwedîyên derfeta girêdana Înternetê bûn, ev hejmareke mirov ne li bendê ye û herweha pir e).

Civînên bilind ên birêveberên li pey hev tên û têk diçin; Qesra Spî û Kongre erza hev dişikînin, lê tiştekî bi ser naxin. "Bazaran" ji wan fêm kiriye û êdî muameleya ordekên bêserî bi wan re dikin, lîstikên besît ên ku wan bi xwe afirandî û êdî nizanin ji heq derkevin. Dîsa jî di heman demê de –li Fransa, Rûsya, Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê, deverên din– hilbijartinên serokdewletîyê li devê derî ne. Bi hisa nebirastî ya qutbûna di navbera gotin û kirinê de, ew qada sivîl û çapemenîyê dagîr dikin.

Îslam, Demokrasî û Tirkîye

Di 22ê kanûnê de rojnameya Financial Times di sernivîsa xwe de cih da raperîna li welatên ereb û hatina demokrasîyê. Di gotara bi sernavê "Ol nabe ku li Rojhilatê Navîn Demokrasîyê betal bike" de Tirkîyeyê jî wekî mînak dide.

1ê çileyê 2002yê, pereyê yekbûyî (yê sala 1999ê çêkirî) kete bazarê. Ji dilşahîya nepixandî ya çapemenîyê gumanên li ser pereyekî li Parîsê sêwirandî, li Brukselê qebûlkirî û li Frankfurtê derbkirî, difûre. Heta wê radeyê ku muteşebis vê pirsê ji xwe bikin: Gelo euro wê pif bike finda yanzdehsalîya xwe?

Di filmê Stanley Kubrick 2001: A Space Odyssey (2001: Destaneke Fezayê) (sala 1968ê li sînemayan hat nîşan dan), robotê bi navê HAL 9000, ku bixwe mûcîzeyeke aqilçêkirî ye, li kêştîya fezayî Discoveryê suwarkirî ye, diçe Jupîterê û di rê de xwe ji kontrola astronotan xilas dike. Ji robot tê ku ji bilî yekî astronotên din tine bike, ji wî yekê mayî jî tê ku girêdana robotî ya enerjîyê qut bike.

Tiştekî heta niha nehatiye dîtin, midaxeleya leşkerî ya li Lîbyayê her biberdewamî têkilîyên navneteweyî têk dibe. Midaxeleya ku bi biryara Konseya Ewlekarîyê ya rêkxistina Neteweyên Yekbûyî (NY) li ser navê "berpirsiyarîya parastina gelan" ku mirov jê bişik e, devê gelek welatan şewitand: Çîn, Rûsya her wiha Swêd û Almanya hizir dikin ku Fransa û Brîtanyayê xwest bi zorê hin tiştan biguherin. Di rewşeke wiha nelibar de, pirtûka bi perspektîfên nûjen a fîlozof û hiqûqnasê kanadî Jean-Baptiste Jeangène Vimer derket. (1)

Di nav endamên kevin ên Artêşa Komarxwaz a Îrlandayê (IRA) de, hin endam li gor yên din "serkevtîtir" in. Mînak, M. Martin McGuinness ku di navbera 1979 û 1982yê de şefê birêveberîya rêxistinê bû, terfî kir ji bo payeya alîkarê serokwezîrê wan sazîyên ku berê wî dixwest hilweşîne. Yên din ku kêmtir serkevtî bûn, ji kamerayan dûr, carinan diaxivîn. Bi vê kirina xwe, wan stratejî û alozîyên di hundirê IRAyê de ku di 2005ê de çek danîn, ronî kirin.