LMdK - Hejmar 30

Piştî hilbijartinên giştî yên 12ê hezîrana 2011ê, di warê çareserîya pirsgirêka kurdî de li Tirkîyeyê hewayekî hêvîdar serdest bû. Xelk bi hejmareke bilind di hilbijartinan de beşdar bûbû. 95 dersedê vîna gel di parlamentoyê de hat temsîl kirin. BDP jî, ku bi namzedên serbixwe ketibû hilbijartinan, 36 wekîl derxistibûn û ew gihaştibû wê hêzê ku bikaribe di parlamentoyê de grûpa xwe ava bike.

Pêşekî

Sedema yek ji wan meseleyan ku bi damezirandina komarê re bûne arîşeyên kronîk, ew e ku ji împaratorîyeke pirzimanî, pirçandî, pirolî û piretnîsîteyî hewl hat dayîn ku dewleteke monîst (yekparêz) a neteweyî were damezirandin. Vê teşe û ferasetê di demên paşê de jî xwe rast nekir û wekî nexweşîyeke kronîk heta îro hat.

Guherîn niha ye… serokê dewletê yê ku serketina wî ya hilbijartinan ew gij kir, daxwaza xwe li ser birêveberê Bankeya Navendî ferz dike, ku kontroleke guherînan pêk tîne û dide zanîn ku ew ê sektoreke dîyarker a aborîyê ya ku berîya bi sêzdeh salan bi erzanî hatibû taybetî kirin, bike malê dewletê. Du endamên hukûmetê bi biryara hukûmetê li serê şirketa mezin a bûyî ya dewletê hatin wezîfedar kirin. Dema ev hat kirin jî demikdest patronên kevin derxistin. Komîsyona Ewropayê, herweha The Wall street Journalê û Financial Timesê bi dengekî bilind hêrsa xwe û nerazîbûna xwe dan der.

Krîza aborî ya li Ewropayê

Di 24ê nîsanê de rojnameya brîtanî Financial Times nûçeyek li ser krîza aborî ya Ewropayê weşand. Rojname hişyarî dide ku tedbîrên tasarufê ku ji derketina ji krîzê tên sepandin, herweha bandoreke neyînî jî li ser siyaseta ewropî dike. Gotar bi bîr dixe ku ji ber kêmbûna arza sanayîyê, Almanyayê darbeyek xwariye û ji ber li hevderneketina budçeyê jî li Holandayê hikûmet ketiye. Li Fransyayê jî Sarkozy di hilbijartinan de ketiye tengasîyê.

Hem desthilatdarîya li Parîsê, hem ya li Pekîn, Moskova û Washingtonê qedrê tebeqeyên navîn zêde digirin; wan li navenda tevahîya stratejîya siyasî datînin. Di demên krîzê de ew di navbera piştgirîya sinifên gel û hevgirtina bûrjûwazîya bilind de diçe û tê. Dirûvê vê koma ne bi rêkûpêk a sînorên wê şêlû bi awayekî radîkal guherî: Di texeyula civakî de milkdarên piçûk ên xwedîyên asoyên tengok şûna xwe ji xwedîyên dîplomayan ên heyranên Înternetê yên ciwan re hiştiye.

Nîqaşa hevgirtinên navbera sinifa karkeran û "tebeqeyên navincî" li cîhana kolonîzekirî ya berî Şerê Cîhanê yê Yekem naşibe ya di sedsala XIX. ya Ewropayê. Sinifa karkeran li cîhana kolonîzekirî hema hema tuneye, sosyalîzma hê nû pêk tê û tevgerên berxwedana li dijî dagîrkerîya bîyanîyan ên ku bi piranî kadroyên dîndar, an jî ji rêûresmê wan bi rê ve dibin. Li Ewropayê pirî caran wekî "feodal" û "paşverû"yên dijberî pêşveçûnê û "medeniyet"ê tên danasîn, sosyalist jî vê yekê dikin.

Kî ne motorên raperînên erebî? Ji karkeran heta bi endamên pîşeyên serbest, her yek bi rolekî rabû, belê ev rol li gor welat diguherî.

Mafê dengdayînê? Ji me re dibêjin tebeqeyên navîn –yên ku bi gotina fermî gihiştin "halxweşîya piçûk"– wê di dawîyê de vî mafî ferz bikin. Lê belê tecrûbeyên Koreya Başûr, yan jî yên Taywanê vê teşxîsê pûç dikin.